Ο Χαλκός και η Βιολογική Δράση του
Η αντιμικροβιακή δράση του χαλκού
Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε στο North Shore-Long Island Jewish Health System της Αμερικής, στα εξωτερικά ιατρεία Λοιμωδών νόσων, όπου εγκατέστησαν υλικά από χαλκό στα καθίσματα αιμοληψίας, απέδειξαν ότι ο αντιμικροβιακός χαλκός εμφανίζει το «φαινόμενο του φωτοστέφανου».
Παρατηρήθηκε μείωση των μολύνσεων κατά 70% στις γύρω επιφάνειες που είχε τοποθετηθεί ο χαλκός.
Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των δειγμάτων από τα καθίσματα με τον χαλκό ήταν κάτω από το επίπεδο επικινδυνότητας για τους ασθενείς (5 cfu/cm2), ενώ αντίθετα η πλειοψηφία των δειγμάτων από τα καθίσματα χωρίς τον χαλκό ήταν πάνω από αυτό το επίπεδο.
Η Υπηρεσία Προστασίας του περιβάλλοντος (EPA) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ενέκρινε την εγγραφή αυτών των κραμάτων χαλκού ως «αντιμικροβιακά υλικά με οφέλη για τη δημόσια υγεία».
Στον κατάλογο των αντιμικροβιακών προϊόντων χαλκού από αυτά τα κράματα ανήκουν:
τα τραπέζια των κρεβατιών στα νοσοκομεία,
οι διακόπτες κλήσης προσωπικού στα νοσοκομεία,
οι χειρολαβές,
οι κουπαστές κρεβατιού,
οι νεροχύτες,
οι βρύσες,
τα πόμολα,
τα υλικά της τουαλέτας,
τα πληκτρολόγια των Η/Υ,
οι λαβές στο καλάθι αγορών κλπ.
Τα πόμολα χαλκού που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία μειώνουν τη μετάδοση λοιμωδών νόσων και της νόσου των Λεγεωνάριων (Legionnaires), η οποία καταστέλλεται από τους σωλήνες χαλκού στα υδραυλικά συστήματα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) στις εγκαταστάσεις νοσοκομειακής περίθαλψης συμβαίνουν ανά τον κόσμο 7 εκατομμύρια λοιμώξεις (περίπου 4 εκατομμύρια στην Ε.Ε.), οι οποίες κοστίζουν πάνω από 80 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, και από αυτές οι 37.000 περίπου οδηγούν στο θάνατο.
Οι ικανότητες του αντιμικροβιακού χαλκού έναντι ενός ευρύ φάσματος μικροοργανισμών
Escherichia coli
Η E. coli Ο157:Η7 είναι ένα ισχυρό, ιδιαίτερα μολυσματικό και τροφιμογενές παθογόνο. Προκαλεί διάρροια, έντονο άλγος και ναυτία. Σε σοβαρές λοιμώξεις προκαλεί αιμολυτική κολίτιδα (αιματηρή διάρροια), αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο (νεφρική νόσος) και θάνατο. Η E. coli Ο157:Η7 αποτελεί σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία, λόγω της αυξημένης επίπτωσης σε παιδιά (μέχρι 14 ετών), σε ηλικιωμένους και σε ανοσοκατασταλμένα άτομα, που διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν τα πιο σοβαρά συμπτώματα. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι επιφάνειες από κράμα χαλκού σκοτώνουν την E. coli Ο157:Η7, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 99, 9%, μετά από 1 – 2 ώρες. Σε κράμα χαλκού που περιέχει 99,9% χαλκό (C11000) η E. coli πεθαίνει μέσα σε 90 λεπτά σε θερμοκρασία δωματίου (20 οC) και μέσα σε 270 λεπτά σε χαμηλή θερμοκρασία (4 οC).
MRSA
Ο ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus είναι ένα επικίνδυνο στέλεχος, επειδή είναι ανθεκτικός στα αντιβιοτικά β- λακτάμης. Πρόσφατα στελέχη του βακτηρίου, EMRSA-15 και EMRSA-16, είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά και ανθεκτικά. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για όσους ασχολούνται με τη μείωση της επίπτωσης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από MRSA. Έρευνες απέδειξαν την δραματική και σχεδόν πλήρη θανάτωση (99,9%) του MRSA από αντιμικροβιακό κράμα χαλκού C11000 μέσα σε 75 λεπτά στους 20 οC.
Clostridium difficile
Το Clostridium difficile είναι ένα αναερόβιο βακτήριο, αιτία δυνητικά απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, όπως οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες. Τα C. difficileendospores μπορούν να επιβιώσουν έως πέντε μήνες πάνω σε επιφάνειες, και μεταδίδονται από τα χέρια των εργαζόμενων στην υγειονομική περίθαλψη στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Είναι υπεύθυνο για μια σειρά από επιπλοκές στην υγεία του εντέρου. Πρόσφατα αξιολογήθηκε η βιωσιμότητα του C. difficile σε κράματα χαλκού όπου βγήκαν τα εξής αποτελέσματα:
C11000 (99, 9% χαλκός): σχεδόν ολική θανάτωση σε 3 ώρες.
C51000 (95% χαλκός)
C70600 (90% χαλκός): σχεδόν ολική θανάτωση σε 5 ώρες.
C26000 (70% χαλκός): σχεδόν ολική θανάτωση σε 48 ώρες.
C75200 (65% χαλκός): σχεδόν ολική θανάτωση σε 1 ώρα.
Ιός της γρίπης Α (Η1Ν1)
Η γρίπη είναι μια μολυσματική ασθένεια από ένα ιικό παθογόνο διαφορετικό από εκείνο που παράγει το κοινό κρυολόγημα. Τα συμπτώματα της γρίπης, τα οποία είναι πιο σοβαρά από αυτά του κρυολογήματος, περιλαμβάνουν:
πυρετό
πονόλαιμο
πόνοι των μυών
έντονο πονοκέφαλο
βήχα
αδυναμία
γενική δυσφορία
Η γρίπη των πτηνών μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, η οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα, ειδικά σε μικρά παιδιά και ηλικιωμένους. Τα ενεργά σωματίδια του ιού της γρίπης Α μειώθηκαν κατά 75% μετά από επώαση για μία ώρα σε χαλκό. Μετά από έξι ώρες τα σωματίδια μειώθηκαν κατά 99,9%.
Αδενοϊοί
Οι Αδενοϊοί είναι μια ομάδα ιών που μολύνουν τις μεμβράνες του αναπνευστικού ιστού, του ουροποιητικού συστήματος, των οφθαλμών και των εντέρων. Οι Αδενοϊοί αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% των οξέων αναπνευστικών μολύνσεων σε παιδιά και αποτελούν συχνή αιτία της διάρροιας. Σε μια πρόσφατη μελέτη, το 75% των σωματιδίων αδενοϊού απενεργοποιήθηκαν σε χαλκό (C11000) εντός 1 ώρας και μέσα σε έξι ώρες απενεργοποιήθηκαν το 99,999% των σωματιδίων του αδενοϊού.
Μύκητες
Η αντιμυκητική αποτελεσματικότητα του χαλκού συγκρίθηκε με αλουμίνιο στους εξής οργανισμούς που μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις στον άνθρωπο:
Aspergillus spp.
Fusarium spp.
Penicillium chrysogenum
Aspergillus niger
Candida albicans
Τελικά, ένα αυξημένο ποσοστό των σπορίων των μυκήτων βρέθηκε απενεργοποιημένο στις επιφάνειες του χαλκού, και ενώ στο αλουμίνιο σημειώθηκε αύξηση του Aspergillus niger, στον χαλκό αντίθετα ανεστάλη η ανάπτυξη του πάνω και γύρω από τα κράματα χαλκού. Ακόμη, ο αντιμικροβιακός χαλκός προσβάλλει τα:
Campylobacter jejuni
Enterobacter aerogenes
Legionella pneumophilia
Listeria monocytogenes
Poliovirus
Pseudomonas aeruginosa
Salmonella enteriditis
Tubercle bacillus [17]
Τα αντιμικροβιακά κράματα χαλκού έχουν εγκατασταθεί σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Κορέα, Γαλλία, Δανία και Βραζιλία, καθώς και στο σύστημα διέλευσης του μετρό στο Σαντιάγο της Χιλής και υπολογίζεται ότι μεταξύ του 2011- 2014 θα εγκατασταθούν σε περίπου 30 σταθμούς.
Στην Ελλάδα εδρεύει το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού (Ε.Ι.Α.Χ.), όπου αποτελεί επίσημος φορέας πιστοποίησης για την αντιμικροβιακή δράση προϊόντων χαλκού και κραμάτων του με το σήμα Cu+ (σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρο). Το 2011 πραγματοποιήθηκε η πρώτη τοποθέτηση αντιμικροβιακού χαλκού στο νοσοκομείο «Αττικόν», Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ελλάδας σε κάγκελα κρεβατιών, χάλκινες βάσεις για ορούς, χάλκινα πόμολα και κουπαστές.
Το 2012 το Πειραϊκό Θεραπευτήριο του Πειραιά έγινε το πρώτο ελληνικό νοσοκομείο με αποδεδειγμένα αποτελέσματα της δράσης του αντιμικροβιακού χαλκού σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Αφού έγινε η τοποθέτηση του αντιμικροβιακού χαλκού (Εικόνα 5) στη νέα ΜΕΘ διαπιστώθηκε η μείωση της μικροβιακής χλωρίδας από το επιστημονικό προσωπικό του Ε.Ι.Α.Χ. (με σύγκριση των δειγμάτων πριν και μετά την τοποθέτηση του χαλκού), ενώ ο έλεγχος των δειγμάτων έγινε στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Αρεταίειου Νοσοκομείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο πρόσφατα (Μάρτιος 2013) πιστοποιήθηκε επίσημα με βεβαίωση από το Ε.Ι.Α.Χ. «για την εφαρμογή των πρωτοκόλλων διαπίστευσης αντιμικροβιακής δράσης πρώτης ύλης αλλά και τελικών προϊόντων αντιμικροβιακού χαλκού και κραμάτων του, όπως αυτά έχουν καθοριστεί από τον Διεθνή Οργανισμό Χαλκού (ICA/ECI) και το Ε.Ι.Α.Χ.».
Στις αρχές του 2013, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της αντιμικροβιακής δράσης του χαλκού στη Β’ Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) του Παιδιατρικού Νοσοκομείου Αγία Σοφία, όπου παρατηρήθηκε μείωση της μικροβιακής χλωρίδας πάνω από 95% στα σημεία εφαρμογής των κραμάτων χαλκού, ενώ λόγω της ύπαρξης του φαινομένου του φωτοστέφανου υπήρξε μείωση κατά 70-75% σε ακτίνα άνω των 50 εκατοστών. Η ΜΕΝΝ πιστοποιήθηκε από το E.I.A.X. ως αντιμικροβιακή.
Ο χαλκός απορροφάται από τον εντερικό βλεννογόνο σε ποσοστό 50-70% και όσο αυξάνεται η πρόσληψή του, τόσο ελαττώνεται το ποσοστό του χαλκού που απορροφάται.
Ύστερα, μέρος του ιοντικού χαλκού οδηγείται στο ήπαρ, μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας, και η υπόλοιπη ποσότητα μεταφέρεται σε άλλους ιστούς και κυρίως τα νεφρά.
Ο χαλκός προσλαμβάνεται στους ιστούς μέσω της κυτταροπλασμίνης, της αλβουμίνης και των ενώσεων χαλκού με χαμηλό μοριακό βάρος.
Ο συνδεδεμένος με τη μεταλλοθειονίνη χαλκός στα κύτταρα του βλεννογόνου, χάνεται όταν τα κύτταρα αυτά απομακρύνονται από την εντερική ροή.
Η ενσωμάτωση του ηπατικού χαλκού πραγματοποιείται στην κυτταροπλασμίνη, και μετά ελευθερώνεται στο αίμα για τη μεταφορά της και σε άλλους ιστούς.
Παθήσεις μείωσης του χαλκού στον άνθρωπο
Νόσος του Wilson
Η νόσος Wilson (ή ηπατοφακοειδής εκφύλιση) είναι μια σπάνια αυτοσωμική (χρωμόσωμα 13) υπολειπόμενη γενετική διαταραχή της μεταφοράς του χαλκού, που προκαλεί την περίσσεια συσσώρευση χαλκού στο ήπαρ.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την τοξικότητα του ήπατος, μεταξύ των άλλων συμπτωμάτων (η νόσος πλέον είναι θεραπεύσιμη).
Η νόσος οφείλεται σε μεταλλακτικά ελαττώματα μιας πρωτεΐνης που μεταφέρει χαλκό από το ήπαρ στη χολή για έκκριση.
Η ασθένεια προκαλεί λανθασμένη ενσωμάτωση του χαλκού εντός της σερουλοπλασμίνης (ελαττωμένη παραγωγή της πρωτεΐνης υπεύθυνης για τη μεταφορά χαλκού, <20 mg/dL στον ορό) και ελαττωμένη απέκκριση του χαλκού στη χολή και συνήθως προκαλείται από μεταλλάξεις αλλοιώνοντας τη λειτουργία της Wilson ATPάσης του χαλκού.
Αυτές οι γενετικές μεταλλάξεις προκαλούν δηλητηρίαση από χαλκό που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση χαλκού, κυρίως στο ήπαρ και στον εγκέφαλο και, σε μικρότερο βαθμό, στους νεφρούς, στα μάτια και σε άλλα όργανα.
Η ασθένεια, η οποία επηρεάζει περίπου 1/30.000 βρέφη και των δύο φύλων, μπορεί να γίνει κλινικά εμφανής ανά πάσα στιγμή από την παιδική ηλικία έως την πρώιμη ενήλικη ζωή.
Η ηλικία της έναρξης της νόσου του Wilson κυμαίνεται από 3 έως 50 ετών. Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν ηπατικές, νευρολογικές ή ψυχιατρικές διαταραχές και σπάνια νεφρικές, σκελετικές ή συμπτωματολογία των ενδοκρινών αδένων.
Η νόσος εξελίσσεται με την εμφάνιση ίκτερου και την ανάπτυξη εγκεφαλοπάθειας, σοβαρές ανωμαλίες θρόμβωσης, βραδυκινησία και το δακτύλιο Kayser-Fleischer (σκουριασμένος καστανός αποχρωματισμός στην εξωτερική στεφανή της ίριδας στο 90% των ασθενών).
Η παρουσία αυξημένων ποσοτήτων χαλκού στο αίμα, μπορεί να οδηγήσει σε αιμολυτική αναιμία (αντίδραση Coombs = αρνητική) ενώ περιστασιακά η νόσος έχει συσχετισθεί με ενδοαγγειακή πήξη και νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.
Εάν η νόσος παραμείνει αθεράπευτη, σχεδόν πάντα επέρχεται θάνατος. Αν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, οι ασθενείς ζουν πολύ και με παραγωγική ζωή.
Η θεραπεία της νόσου γίνεται με την πενικιλλαμίνη, ανεξαρτήτως βαρύτητας των συμπτωμάτων. Το φάρμακο αυτό δεσμεύει το χαλκό και διευκολύνει την αποβολή του.
Με τον τρόπο αυτό εμποδίζεται η εξέλιξη σε κίρρωση. Ωστόσο, έχει σημαντικές παρενέργειες, όπως αντιδράσεις υπερευαισθησίας, πυρετό, εξάνθημα, λεμφαδενοπάθεια, λευκοπενία και θρομβοπενία.
Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να απαιτήσουν την προσωρινή διακοπή του φαρμάκου ή τη λήψη κορτικοστεροειδών. Εναλλακτικές θεραπείες είναι η τριεντίνη και ο Zn. Η θεραπεία συνεχίζεται εφ? όρου ζωής. Σε περίπτωση ανάπτυξης κίρρωσης, ο ασθενής οδηγείται σε μεταμόσχευση ήπατος.
Σύνδρομο του Menkes
ο σύνδρομο του Menkes (ή σύνδρομο περίεργων συρματοειδών μαλλιών, Steery Hair Syndrome ) είναι μια γενετική πάθηση ανεπάρκειας χαλκού, που περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Δρ. John Menkes το 1962. Πρόκειται για μια σπάνια φυλοσύνδετη διαταραχή που επηρεάζει περίπου 1/200.000 γεννήσεις, κυρίως τα αγόρια.
Το ήπαρ σε αυτή την ασθένεια δεν μπορεί να απορροφήσει σημαντική ποσότητα χαλκού που απαιτείται για την επιβίωση. Ο θάνατος επέρχεται συνήθως στην πρώιμη παιδική ηλικία: τα περισσότερα προσβεβλημένα άτομα πεθαίνουν πριν από την ηλικία των 10 ετών (αρκετοί ασθενείς επιβιώνουν μέχρι την εφηβεία και τις αρχές των 20 ετών). Το σύνδρομο οφείλεται στην κληρονομική δυσαπορρόφηση χαλκού από το λεπτό έντερο.
Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν χονδροειδή, εύθραυστα αποχρωματισμένα μαλλιά και άλλα νεογνικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της ανικανότητας ελέγχου της θερμοκρασίας του σώματος, νοητική υστέρηση, σκελετικές ανωμαλίες και ανώμαλη αύξηση του συνδετικού ιστού.
Οι ασθενείς παρουσιάζουν σοβαρές νευρολογικές ανωμαλίες, προφανώς λόγω της έλλειψης χαλκού εξαρτώμενου από τα ένζυμα που απαιτούνται για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης δραστηριότητας της οξειδάσης C του κυτοχρώματος.
Τα εύθραυστα μαλλιά με ατσάλινη εμφάνιση οφείλονται σε ανεπάρκεια ενός αγνώστου χαλκοενζύμου. Η μειωμένη λυσυλική οξειδάση αποτελεί αποτέλεσμα της διαταραχής του κολλαγόνου και της ελαστίνης πολυμερισμού, που οδηγεί σε ανωμαλίες του αντίστοιχου συνδετικού ιστού, όπως των ανευρυσμάτων της αορτής, χαλαρό δέρμα, και εύθραυστα οστά.
Με την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία που αποτελείται από καθημερινές ενέσεις ιστιδίνης χαλκού ενδοπεριτοναϊκώς και ενδοθηλιακώς στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ορισμένα από τα σοβαρά νευρολογικά προβλήματα μπορούν να αποφευχθούν και να παραταθεί η επιβίωση.
Ωστόσο, ακόμη και με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, η ασθένεια Menkes είναι συνήθως θανατηφόρα.
Η δράση του χαλκού στο ανθρώπινο σώμα
Ο Χαλκός βοηθάει το σώμα να απορροφήσει και να χρησιμοποιήσει το σίδηρο, συμμετέχει δε στο σχηματισμό των οστών, ενώ είναι απαραίτητος (συνεργικά με τη βιταμίνη C και τον ψευδάργυρο) στο σχηματισμό της ελαστίνης, ενός βασικού συστατικού του δέρματος, των οστών και του συνδετικού ιστού.
Άλλες ιδιότητες: ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθάει στη διατήρηση του μυϊκού τόνου, συμμετέχει στη διαδικασία παραγωγής ενέργειας, στην επούλωση πληγών, στονκαθορισμό του χρώματος των μαλλιών και της επιδερμίδας, στο σχηματισμό της μυελίνης, που είναι το προστατευτικό περίβλημα των νεύρων.
Επίσης, είναι σημαντικός για το ανοσοποιητικό σύστημα, μελέτες δε σε ζώα έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια του αυξάνει την ευαισθησία στις λοιμώξεις και το ποσοστό θανάτων από αυτές.
Πρόσφατα έχει αποδειχθεί ότι ακόμη και πολύ μικρή ανεπάρκεια χαλκού στον άνθρωπο μειώνει σημαντικά, τόσο τον αριθμό των ουδετερόφιλων (είδος λευκών αιμοσφαιρίων) στην περιφερική κυκλοφορία, όσο και την ικανότητα τους να σκοτώνουν μικροοργανισμούς, ενώ άλλες μελέτες in vitro και με ζώα έχουν δείξει ότι ακόμη και οριακή ανεπάρκεια μειώνει τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 2 και περιορίζει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων Τ.
Ο χαλκός έχει επίσης αντιφλεγμονικές ιδιότητες και είναι αποτελεσματικός σε ορισμένους αρθριτικούς. Αυτό εξηγεί γιατί τα βραχιόλια χαλκού είναι μερικές φορές αποτελεσματικά, δεδομένου ότι ο χαλκός διαλύεται σιγά – σιγά από τον ιδρώτα και απορροφάται από το δέρμα.
Η ανεπάρκεια χαλκού δεν είναι πολύ διαδεδομένη, συνήθως δε απαντάται σε έγκυες, σε πρόωρα νεογνά και σε δεχόμενους ολική παρεντερική διατροφή για μεγάλα διαστήματα.
Μπορεί να βρεθεί σε πολλά είδη τροφίμων, στο πόσιμο νερό και στον αέρα. Εξαιτίας αυτού απορροφάμε σημαντικές ποσότητες χαλκού κάθε μέρα με την κατανάλωση τροφίμων, την πόση και την αναπνοή. Η απορρόφηση του χαλκού είναι απαραίτητη, επειδή ο χαλκός είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για την ανθρώπινη υγεία.
Αν και οι άνθρωποι μπορούν να χειριστούν αναλογικά μεγάλες συγκεντρώσεις χαλκού, υπερβολική πρόσληψη χαλκού μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας.
Χαλκός: Ο «εξολοθρευτής» των βακτηρίων
Ο χαλκός είναι το τρίτο σε αφθονία ιχνοστοιχείο στο σώμα και βοηθά στην προστασία του καρδιαγγειακού, σκελετικού και νευρικού συστήματος, καταπολεμά τη χοληστερόλη και αποθαρρύνει την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης.
Είναι απαραίτητος για τη δημιουργία ενός ενζύμου που προστατεύει τις αρτηρίες από σκλήρυνση, καθώς και για την παραγωγή φωσφολιπιδίων, που βοηθούν στο σχηματισμό του ελύτρου μυελίνης που περιβάλλει τα νεύρα. Το σώμα πρέπει, επίσης, να έχει χαλκό για την παραγωγή ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού, της υπεροξειδικής δισμουτάσης (SOD).
O χαλκός διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη και διατήρηση του υγιούς δέρματος και των μαλλιών.
Το σώμα χρειάζεται τον χαλκό για να παραχθεί η χρωστική ουσία μελανίνη, που δίνει χρώμα στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια. Οταν η τρίχα γίνεται γκρι, λόγω της ανεπάρκειας χαλκού, η λήψη συμπληρωμάτων χαλκού μπορεί να αντιστρέψει τη διαδικασία.
Ο χαλκός βοηθά επίσης στη ρύθμιση της λειτουργίας της λυσυλ-οξειδάσης (ελαττωματική ελαστίνη), ένα ένζυμο που απαιτείται για την δημιουργία του κολλαγόνου στα οστά, τους συνδετικούς ιστούς και το δέρμα. Πολλές τοπικές κρέμες σχεδιασμένες για να συσφίγγουν και να αποκαθιστούν την ελαστικότητα της επιδερμίδας, περιέχουν πλέον πεπτίδια χαλκού ως δραστικό συστατικό.
Ο χαλκός βοηθά το σώμα στην καταπολέμηση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Προωθεί τα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης και αποθαρρύνει την ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης και των αορτικών ανευρυσμάτων, κρατώντας τις ίνες του κολλαγόνου και της ελαστίνης υγιείς.
Οι διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (αρρυθμίες) και η υψηλή πίεση του αίματος έχουν συνδεθεί με την απουσία του χαλκού στη διατροφή.
Ο χαλκός βοηθά, επίσης, στην τροφοδότηση της καρδιάς με υγιές οξυγονωμένο αίμα. Πιστεύεται πως ο χαλκός είναι απαραίτητος για τη σωστή αποθήκευση, χρήση και απελευθέρωση του σιδήρου που απαιτείται για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Για το λόγο αυτό, ο χαλκός χρησιμοποιείται μερικές φορές για τη θεραπεία της αναιμίας.
Ανακουφίζει από αρθρίτιδα και οστεοπόρωση
Περίπου το 50% της συνολικής περιεκτικότητας του σώματος σε χαλκό, βρίσκεται στα οστά και στους μύες.
Ο χαλκός είναι μια κοινή θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και την οστεοπόρωση. Επειδή βοηθά την προώθηση του υγιούς κολλαγόνου στο σώμα, ο χαλκός μπορεί να ανακουφίσει τους πόνους των αρθρώσεων και να ελαχιστοποιήσει την απώλεια της οστικής πυκνότητας.
Μια παλιά λαϊκή θεραπεία για την αρθρίτιδα απαιτούσε να φορά κάποιος ένα χάλκινο βραχιόλι για να μειώνει τον πόνο και τη φλεγμονή.
Η θεωρία πίσω από αυτή τη θεραπεία ήταν πως ο χαλκός από το βραχιόλι θα μπορούσε να απορροφηθεί από το δέρμα.
Η σύγχρονη προσέγγιση είναι να παίρνετε συμπληρώματα χαλκού, εξασφαλίζοντας την αδιάλειπτη παρουσία του στο σώμα.
Ο χαλκός είναι, επίσης, μέρος των ενώσεων κερουλοπλασμίνης και υπεροξειδικής δισμουτάσης, που είναι τα δύο αντιοξειδωτικά που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας.
Πηγή: www.oxipiaponos.gr