Τι ακριβώς πούλαγε ο καστανάς που πιάσανε;
Κάστανα.
Το κάστανο είναι καρπός του δένδρου της καστανιάς. Βρίσκεται μέσα σε ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά και ανοίγει όταν οι καρποί ωριμάσουν. Οι καστανιές – τα πανάρχαια αυτά δέντρα – μπορούν να φτάσουν σε ύψος τα 35 μέτρα. Είναι είτε αυτοφυή, είτε καλλιεργούνται για τους νόστιμους και ωφέλιμους διαιτητικά καρπούς τους και για την καλή σε ποιότητα ξυλεία του δένδρου της καστανιάς. Οι καστανιές πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και δεν ευδοκιμούν σε χαμηλότερα υψόμετρα. Το δέντρο ανθίζει κατά την άνοιξη και τα κάστανα ωριμάζουν από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλη Νοεμβρίου ανάλογα με τις συνθήκες και τη ποικιλία. Κάθε δέντρο μπορεί να δώσει από 30-50 κιλά κάστανα. Το μέγιστο της απόδοσης θεωρείται το 50ο-60ο έτος της ηλικίας του. Τα ασβεστολιθικά πετρώματα είναι απαγορευτικά για την ανάπτυξη του φυτού.
-Ανάλογα με το είδος, μέσα στο περίβλημα υπάρχουν συνήθως 2-3 καρποί, ή και μόνο ένας.
-Το μέγεθος του κάστανου εξαρτάται από την ποικιλία, την υγρασία, και τη σύσταση του εδάφους.
-Τα νωπά κάστανα περιέχουν 50% νερό, 45% υδατάνθρακες και 5% φυτικό έλαιο. Τρώγονται ψητά ή βραστά, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική και τη μαγειρική.
Καστανάς
Το Επάγγελμα του Καστανά
Στην Ελλάδα το κάστανο ταυτίζεται και με ένα από τα παλιά και παραδοσιακά επαγγέλματα, το επάγγελμα του καστανά. Ο Καστανάς που χαρακτηρίζεται ως πλανόδιος πωλητής, ήταν και είναι εποχιακό επάγγελμα. Ξεκινάει από τις αρχές του Φθινοπώρου και διαρκεί μέχρι το τέλος του Χειμώνα. Από τα λίγα παραδοσιακά επαγγέλματα που δεν τα εξαφάνισε η εξέλιξη. Βασικό εργαλείο στα χέρια του καστανά είναι η φουφού (φορητό μαγκάλι) – τσίγκινο και στρογγυλό, χωρισμένο συνήθως σε τρία μέρη που τοποθετούνταν τα κάστανα κατά μέγεθος και φυσικά τιμή. Μέχρι να καούν τα κάρβουνα στο μαγκάλι ο καστανάς ετοίμαζε τα κάστανα, χαρακώνοντάς τα και τα σέρβιρε πάντα στο κλασικό χωνάκι από παλιές εφημερίδες.
Κάστανο το θρεπτικό
Το κάστανο από πολλούς χαρακτηρίζεται σαν ο βασιλιάς των ξηρών καρπών. Ίσως δεν έχουν και πολύ άδικο αν σκεφτεί κανείς πως τα κάστανα παρουσιάζουν φαρμακευτικές και άλλες ιδιότητες. Αν και περιέχουν περίπου 250 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια, οι θερμίδες τους είναι λιγότερες από τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς. Περιέχουν περίπου 50% νερό, πολλά ορυκτά άλατα, ενώ αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών, αμινοξέων και υδατανθράκων (περίπου 45%, με μορφή κυρίως αμύλου).
Τα κάστανα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, και βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης στο αίμα. Τα κύρια λιπαρά οξέα του κάστανου είναι το λινελαϊκό και το λινολενικό οξύ, δηλαδή τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, γνωστά για την προστατευτική τους δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα και όπως όλοι οι ξηροί καρποί, συμβάλλουν στην μείωση της κακής (LDL) χοληστερόλης που είναι η αιτία για τον αυξημένο κίνδυνο αθηρωμάτωσης στις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Έχουν ακόμα υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C. 100 γραμμάρια κάστανα περιέχουν περίπου 50mg βιταμίνης C! Τα οφέλη της βιταμίνης C είναι πολλά και τα έχουμε διαβάσει ήδη .
Επιπλέον, τα κάστανα περιέχουν βιταμίνες Β1 και Β2 που είναι απαραίτητες για την μετατροπή των τροφών σε ενέργεια και για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και του μεταβολισμού.
Τα κάστανα είναι επίσης εξαιρετική πηγή σιδήρου, ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, φώσφορου και ψευδάργυρου. Έτσι, βοηθά στην καταπολέμηση της υπέρτασης, προλαμβάνει την αναιμία και βοηθά στην διατήρηση υγιούς σκελετού.
Το κάστανο, ωμό ή ψητό, αποτελεί μια πλήρη τροφή, ιδανική για παιδιά στην ανάπτυξη, για όσους αναρρώνουν από διάφορες ασθένειες, όπως η έντονη διάρροια, καθώς και για αθλητές.
Ο φλοιός της καστανιάς είναι, επίσης, αντιπυρετικός και τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την καταπράυνση του κοκίτη κ.α.
Λικέρ Κάστανο
Το κάστανο στην διατροφή, στην ζαχαροπλαστική και στην ποτοποιία
Το κάστανο χρησιμοποιείται στην διατροφή μας σε διάφορες συνταγές και όπως ήδη είπαμε, αποτελεί μια πολύ θρεπτική τροφή. ‘Έτσι θα το δούμε να χρησιμοποιείται σαν συστατικό σε σαλάτες, σε σούπες, σε συνδυασμό με ρύζι, αλλά και κρέας.
Σημαντικό ρόλο παίζει και στην ζαχαροπλαστική, αφού η γεύση κάστανο είναι άκρως διαδεδομένη από παγωτά, έως κρέμες σοκολάτας. Γίνεται ακόμα γλυκό κουταλιού και μαρμελάδα, ενώ θα το βρείτε σε διάφορες μορφές και παραλλαγές, ως πτι-φουρ, ή τρούφα σοκολάτα.
Στην ποτοποιία δοκιμάστε και σεις με την παρακάτω κλασική συνταγή για λικέρ Κάστανο:
Λικέρ κάστανο – Κλασική Συνταγή
1 λίτρο κονιάκ
1 κιλό κάστανα
2,5 φλυτζάνια ζάχαρη μαύρη
1 βανίλια
1 ξύλο κανέλλας
2-3 γαρύφαλλα
1 φλυτζάνι νερό για το σιρόπι.
Εκτέλεση
Βράζουμε τα κάστανα για 15’ για να μπορούν να ξεφλουδίζονται εύκολα.
Τα ξεφλουδίζουμε και τα κόβουμε στα 4.
Βάζουμε τα κάστανα μέσα στο κονιάκ μαζί με τα μπαχαρικά και τη μισή ζάχαρη σε ένα βάζο.
Μετά από 20 ημέρες διαχωρίζουμε το αλκοόλ από τα κάστανα και τα μπαχαρικά και βράζουμε τα κάστανα με το νερό, την υπόλοιπη ζάχαρη και τα μπαχαρικά για 20′. Αφού κρυώσει το σιρόπι το ενώνουμε με το αλκοόλ.
Σουρώνουμε το μίγμα με μια γάζα για να γίνει πιο διαυγές επειδή κάνει ίζημα από την μίξη σιροπιού και αλκοόλ.
